Gmina powstała w związku z kolonizacją szałaśniczo-pasterską, którą prowadzili zwierzchnicy z Hukwald na swoich terenach od początku XVI wieku. Ówcześni obywatele mieszkający pod wzgórzem Radhošť, pasterze, drwale, rudnicy, węglarze, szałaśnicy doprowadzili do powstania gminy z samorządem. Pierwszymi osadnikami terenów pod Radhoštěm byli Słowianie, o czym świadczą najstarsze lokalne nazwy gór, wzgórz i potoków - Radhošť, Hradisko, Lubina itp. Wówczas powstawała mitologia, legendy. opowieści i bajki o Radhoście i mitologicznej postaci Radegaście. 

Kolonizacja Wołoska 

Po 1200 roku przybyli tu niemieccy osadnicy i zbudowali kamienny zamek Hukwald, który stał się centrum tej okolicy. Panowie z Hukwald wspierali tzw. kolonizację wołoską i pozwolili pasterzom przybywającym ze wschodu zamieszkać na zboczach gór. Pasterze z czasem osiedlili się tu na stałę a ich posiadłości nazywano polanami. Pasterze budowali swoje domy w stylu karpackim - drewniane z podmurówką i zdobieniami. Dopiero w XIX wieku domy zostały zmienione na murowane  z niewypalanej cegły. 

 

Wołoska kolonizacja miała dwa oblicza, jasne i ciemne. Oba były wynikiem ówcześnie panujących stosunków. Ta jasna pokazuje wołoską idylliczną wizję spokojnego i szczęśliwego życia w górach w sercu wolnej i czystej przyrody. Wołoski bunt zaś pokazuje ciemną stronę życia Wołochów, kiedy wołoscy poddani byli uciskani przez obcych zwierzchników. Musieli więc wywalczyć sobie wolność z bronią w ręku ponosząc przy tym niemałe ofiary. W wyniku tych rebelii pojawiały się również pozytywne postacie buntowników, zbójników i bohaterów ludowych. Poprzez działania ruchu oporu przeciw Habsburkom podczas wojny trzydziestoletniej Wołosi weszli do ogólnokrajowej oraz europejskiej historii. Od tego czasu Wołoszczyzna postrzegana jest jako całość w sensie rewolucyjnym oraz etnicznym. 

Skutkiem wołoskiej kolonizacji nie jest tylko powstanie twórczości ludowej, jej pieśni, tańców, bajań, zwyczajów, architektury i terminologii, ale też świadomość wolności oraz wolnego życia, więzi braterstwa na dobre i na złe, w czasach pokoju i wojny. 

 

636be5fa2071533768e0ba282f887ffd_troj-768-c-90

Początek samorządu 

Za początek samorządu regionu można uważać już 1560 rok, gdy przedstawicielem szałaśników został wołoski wojewoda w Kozłowicach a po nim zwierzchnicy (bacowie). Bacowie na szałasach kierowali gospodarstwem i byli podporządkowani wyłącznie swojemu bezpośredniemu przełożonemu - wojewodzie.

 W 1677 roku około siedemdziesięciu osiadłych pod górami pasterzy zostało zwolnionych ze wszystkich miejskich robót i pozostała im tylko tzw. drewniana praca w lasach, którą musieli wykonywać od 1675 roku. Można to traktować jako drugi krok do powstania samorządu. 

Wprowadzenie urzędu burmistrza jako zarządcy gospodar-stwem w osadzie Paseky (poprzednik Trojanowic) traktowano jako trzeci krok do powstania samorządu. Odbyło się to po 1720 roku, kiedy powstała w miejscowej części Bystre wioska kowalska oraz stałe centra szałaśników na Radhošťu a Mjaším, a przede wszystkim na Horečkách. Wówczas liczba pasterzy przekroczyła setkę. Najbardziej znanym burmistrzem w tamtym okresie był Antonin Bača - Horečka, który w 1733 roku wynajął od zwierzchników szczyt Radhošťu za 16 guldenów rocznie. Mieszkał na Horečkách i według pisemnych zapisów miał istotny wpływ na tworzenie i powstanie samorządu gminy. 

Ostatni krok do samorządu to powstanie siedziby wójta w 1748 roku. Wyznaczenie granic i założenie polan nie obeszło się bez aresztowań, śmierci i łapówek. Hukwaldy i Frenštát toczyły ze sobą spór. Miasto spór przegrało, nie pomogła nawet łapówka w wysokości 1000 guldenów. Zwierzchnicy przystali na liczne żądania pasterzy o samodzielność w 1748 roku. Wtedy właści-ciel dóbr ziemskich Ferdinand Julius Troyer oddelegował swojego sekretarza gminy, który wraz z miejscowym gajowym w sześć tygodni wyznaczył granice gminy samorządowej. Granice te od 1833 roku pozostają niezmienione. 

 

cc25c77bcd16dd46e3e528527d751802_troj1-768-c-90

Ostatni krok do samorządu to powstanie siedziby wójta w 1748 roku. Wyznaczenie granic i założenie polan nie obeszło się bez aresztowań, śmierci i łapówek. Hukwaldy i Frenštát toczyły ze sobą spór. Miasto spór przegrało, nie pomogła nawet łapówka w wysokości 1000 guldenów. Zwierzchnicy przystali na liczne żądania pasterzy o samodzielność w 1748 roku. Wtedy właści-ciel dóbr ziemskich Ferdinand Julius Troyer oddelegował swojego sekretarza gminy, który wraz z miejscowym gajowym w sześć tygodni wyznaczył granice gminy samorządowej. Granice te od 1833 roku pozostają niezmienione. 

Uzasadnienie dla powstania samorządu zostało opracowane przez kancelarię EJ.Troyera i wysłane do Wiednia. Warto przyto-czyć zdanie z tego uzasadnienia: „Pasterze nasze lasy, zniszczone przez żelazne młoty kowalskie i huty szkła, wykarczowali i przemienili w pola". Jest to uzasadnienie godne uwagi i za czasów feudalizmu niespotykane. W dawnych czasach oraz w innych miejscach gminy były zakładane na ziemi lub zielonej łące. Inaczej to wyglądało tutaj. Ludzie musieli ziemię najpierw uprawiać i posiać, dopiero potem wywalczyć sobie niezależność. 

 

Nazwa gminy - gmina powinna się była nazywać według właś-ciciela posiadłości ziemskiej - Troyerovice. Tylko, że pasterze wymawiali imię Troyer jak Trojar, częściej Trojan, dlatego już od 1750 roku pojawia się wszędzie nazwa Trojanowice. 

 

83d22ac94c18d18112d9058d603b8b1a_troj4-768-c-90

Stulecie władzy wójtów 1748 - 1848 

Urząd wójtowski datuje się w tym kraju od 1200 roku. Wójtowie posiadali znaczącą władzę. Stosowali karę zakuwania w kłody, kajdanki oraz więzienie. W gminie Trojanowice mieli do pomocy 4 sługów i 12 ławników. Zazwyczaj swój zawód wykonywali w swoich domach - wójtostwach. Trojanowice miały 11 wójtów. Warto wspomnieć o trzecim wójcie Florianie Šrubařowi, który rozwijał w gminie budownictwo oraz ruch turystyczny. Ósmy wójt Matuš Tichavský wprowadził edukację w domach. Sam w swoim domu nauczał, dlatego należy do pierwszych ludowych nauczycieli w Trojanowicach. Ostatnim, jedenastym wójtem, był František Hilšer, zwany Valchařem. Był słynny poprzez swój nadzwyczaj ostry i osobliwy humor, przy pomocy którego walczył przeciw uciskowi zwierzchników i biurokracji. Chodzi chyba o najbardziej znaczącą postać XIX wieku na wsi Hukwaldskiej. Śpiewa się o nim i w pieśniach wędrownych śpiewaków. Z pieśni dowiadujemy się na przykład, że Valchar próbował wydobywać węgiel kamienny niedaleko swojego domu, póki urzędy nie zamknęły jego szybu. Stulecie władzy wójtów odznacza się wysoką liczbą mieszkańców gminy. Podczas zakładania gminy w 1748 roku Trojanowice liczyły 800 do 1000 mieszkańców, sto lat później liczba wzrosła do prawie 2500 osób.

 

b40674246c57a889fd4b203bcf3923ff_troj5-768-c-90

 

Stulecie władzy burmistrzów 1848-1945 

Od 1849 roku władzę na wsiach sprawują burmistrzowie, podlegający powiatowym marszałkom. Mają mniejszą władzę niż wójtowie. Ze swojej działalności najbardziej znany jest trzeci burmistrz Karel Kocián. Udało mu się bowiem z pomocą sąsiadów i z inicjatywy sejmiku ziemskiego w Brnie zaszczepić ideę budowy szkół. Udało się ją jednak zrealizować dopiero za władzy piątego burmistrza Josefa Małego. On jako pierwszy prze-niósł urząd burmistrza do szkoły. Ten krok był bardzo znaczący, albowiem podczas wojny doszło do rozszerzenia zakresu prac administracji przede wszystkim w związku z kartkami żywnościowymi. W tym celu został przyjęty dodatkowy urzędnik. Josef Mały odnosił sukcesy szczególnie w burzliwym okresie wojny, kiedy odważnie stawiał opór faszystom. Na początku stulecia władzy burmistrzów zaludnienie gminy osiąga szczyt, wtedy liczba mieszkańców sięga nawet 2541 (1857 rok) przy liczbie 307 domów. Najmniejszą liczbę mieszkańców zanotowano w 1890 roku, kiedy w 346 domach mieszkało 2030 mieszkańców. Spadek liczby ludności spowodowała wielka bieda i okres nieurodzaju (w latach 1846-1856), kiedy wielu obywateli Trojanowic wyemigrowało za lepszym życiem do USA, Brazylii czy Nowej Zelandii. Około 1945 roku ludność liczyła 2500 mieszkańców. Później nadszedł okres dalszego wyprowadzenia się na pogranicze, gdy Trojanowice opuściło 524 obywatel, przenosząc się przeważnie do Rudoltic Śląskich.

Okres władzy Miejskiej Rady Narodowej 1945 -1990 

Okres władzy Miejskiej Rady Narodowej stanowi niedawno zakończoną historię i tymczasowy koniec samorządu w Trojanowicach. Rada Narodowa była organem politycznym, który zmienił od lat funkcjonujący system socjalny oraz ekonomiczny. Potomkowie pasterzy. którzy własnymi rękami „wykarczowali" polany, zmuszeni byli wstąpić do PGR-u i przekazać na ich rzecz swój majątek. Musieli go oddać nawet kiedy byli zadłużeni, długi natomiast im pozostawiono. Często musieli patrzeć, jak obcy rozkradają i likwidują ich majątki. Kto posiadał wielkie gospodarstwo, musiał go udostępnić obcym ludziom do zakwaterowa-nia i samym właścicielom pozostawał nieraz tylko jeden pokój. Był to okres budownictwa, gmina została podłączona do sieci elektrycznej, drogi pokryte asfaltem i częściowo zbudowano kanalizację. W gminie powstało kino, kilka nowych obiektów turystycznych i sklepów Jednota (odpowiednik polskiego Społem). Budowa przebiegała w ramach tzw. czynów społecznych. Czasami nie zwracano uwagi na jakość przebiegających robót a projekty nie odpowiadały tradycyjnemu wyglądowi wsi. W budownictwie panowała dowolność i zamiast stawienia tradycyjnych domów pozwalano na budowę obiektów nie pasujących charakterem do miejscowego kolorytu. Budownictwo domków letniskowych zostawiło również trwałe ślady w krajobrazie. Szczytem nieszczęsnego okresu budownictwa stało się wyprostowanie historycznych solnych dróg i połączenie je w jedną, dziś nazywaną Solarką. Katastrofą dla Trojanowic było zapoczątkowanie megalomańskiego projektu Kopalni Frensztat pod Kozincem. Ten okres był jednak bogaty pod względem życia kulturalnego i społecznego. Powstał zespół artystycznej twórczości lu-dowej (LUT) Radhošť. Piękno Trojanowic z sukcesem utrwalili bracie Strnadłowie - Antonín, Josef oraz Bohumír nazywany Četyną oraz inny rodak z Trojanowic Jan Knebl, ich wujek. Na ich pamiątkę powstała sala pamięci wraz z pomieszczeniem, w którym do dziś spotykają się obywatele, odbywają się tu imprezy społeczne, wesela itp. Co do liczby mieszkańców, to w okresie władzy Miejskiej Rady Narodowej zanotowano jej minimalny wzrost, bowiem z 2000 mieszkańców w 1948 roku wzrosła ona do 2030 w 1990 roku. 

baa8d026b23df2a8ebc2fdf54dbac351_troj6-768-c-90

 

Kontynuacja okresu władzy burmistrzów 1990

 Jesienią 1989 roku nastaje koniec niemożliwego do utrzymania systemu socjalistycznego oraz funkcjonowania Rady Narodowej prowadzonej przez partię komunistyczną. Obywatele mogą swobodnie uczęszczać na wybory a majątki wracają w ręce prywatne. Przeważnie zwracane są majątki zaniedbane lub opuszczone. Prowadzenie gospodarki rolnej zostało przerwane w wyniku nakazu włączenia majątków ziemskich do PGR-ów, więc rzadko który potomek pasterzy powraca na gospodarstwo rolne. W historię gminy wpisał się pierwszy po zakończeniu okresu komunistycznego burmistrz Drahoíir Strnadel (4 okresy wybor-cze: 1990-2006). Zasłużył się przede wszystkim w związku ze spowolnieniem działalności Kopalni Frensztat, likwidacją skutków okupacji radzieckiej, podłączeniem gminy do sieci gazowej oraz utrzymaniem tradycyjnego i kulturowego ducha wioski. Nawiązał również kontakt z potomkami rodaków, którzy wyemigrowali w latach 1850 -1900 przeważnie do Teksasu w USA. 

Również nowe tablice pamiątkowe przypominają mieszkańcom wybitne postaci okresu Pierwszej Republiki Czechosłowackiej i okresu wojny. Pomnik braci Strnadlów i Jana Knebla został rozbudowany o nowy drewniany domek, dzięki czemu miejsce to stało się jeszcze bardziej malownicze. Dzięki staraniom Jana Tichavskiego ponownie powstała w 1994 Macierz Radhošťska. Dlatego w latach 1999-2005 mogło dojść do kompletnej renowacji kaplicy św. Cyryla i Metodego na Radhošťu (zbudowanej w 1898 roku). 

Drugim burmistrzem został wybrany 3 listopada 2006 Jiří  Novotný.

 Działania gminy obecnie dążą do dalszego rozwoju przede wszystkim w zakresie budynków publicznych, ośrodków sportowych i turystyki. W 2008 roku została w budynku Pomnika braci Strnadlów i Jana Knebla wybudowana nowa galeria. W chwili obecnej trwają prace nad projektami sieci kanalizacyjnej, nowych ośrodków sportowych, nowego domu gminy z biblioteką, biurem informacji turystycznej i salą ślubów oraz nad budową tras rowerowych, biegowych i odnowieniu kompleksu sportowego oraz wypoczynkowego w obszarze Horečky. Przyszłość gminy i rozwój turystyki w Beskidach w znacznej mierze zależą od kierunku rozwoju Kopalni Frensztat. Świadomi są tego Radni Gminy, którzy z tego powodu w ramach swojej pracy prowadzą działania chroniące cały obszar przed wydobywaniem węgla. 

 

448b1213ac7ff5281d45293fdb3aea88_troj7-768-c-90

Ferdinand Julius hrabia Troyer urodził się 20 stycznia 1698 roku w Innsbrucku. Jego ojciec František Antonín był kanclerzem tyrolskim oraz tajnym radnym, który w 1697 roku otrzymał tytuł hrabiowski. Jego matką była Maria Maxmiliana z Teuffenbachu. Ferdinand Julius otrzymał ołomuniecki kanonikat już 11 listopada 1711 roku i 25 grudnia 1720 został wyświęcony na księdza. W 1731 został arcydiakonem w Opawie a od 1741 r. scholastykiem w Ołomuńcu. Kiedy jego poprzednika, biskupa Jakoba Ernesta, przeniesiono do Salzburga. 9 grudnia 1745 r. mianowano hrabiego Troyera ołomunieckim biskupem i 22 stycznia kolejnego roku został uroczyście wyświęcony. W maju ustanowiono go tajnym radnym a 9 października 1746 r. zdobył tytuł cesarskiego radnego. 10 kwietnia 1747 roku został mianowany przez papieża Benedykta XIV kardynałem. Po śmierci arcybiskupa wiedeńskiego, kardynała Kollonitsche, hrabiego Troyera mia-nowano protektorem Germanii 12 kwietnia 1751 r.

 Biskup Troyer dążył do finalizacji procesu kanonizacji Jana Sarkandera, jednak nie udało mu się to z powodu śmierci papieża. W latach 1754-56 przeprowadził wizytację całej diecezji. Nakazał wzmocnić fortyfikacje Ołomuńca a niedaleko Vyškova zbudować trzy zamki myśliwskie, którym nadał nazwy   Fedinandsruh, Juliusburg i Troyerstein. Jako wynagrodzenie dla pasterzy za ich pracę założył w 1748 roku gminę Trojanowice. Po pożarze pałacu biskupiego w Kromierzyżu w 1752 roku przeznaczył pokaźną sumę na jego odnowienie. Hrabia Troyer zmarł 5 lutego 1758 roku w Brnie i został pochowany w Ołomuńcu. 

 

84d386365edaffa87b17dae43c01b7be_troj8-768-c-90